جابگاه راه دریایی جنوب در مناسبات تجاری جهان اسلام « با تأکید بر خلیج فارس و دریای سرخ » از ( سده چهارم تا هفتم ه.ق)

پایان نامه
چکیده

توسعه سرزمینهای اسلامی توسط دریانوردان و بازرگانان ، رونق تجارت جهانی را در پی داشت و رونق و رشد مناسبات تجاری دریایی باعث افزایش مبادلات تجاری بخشهای مرتبط جهان اسلام بخصوص بنادر واقع در این راه دریایی را در پی داشت.بررسی دقیق و کسب شناخت عمیق نسبت به جایگاه راه دریایی ادویه بعنوان یکی از مشهورترین و مهمترین راه تجاری دریایی ، بازرگانی در قرون گذشته از جهات بسیار ضروری می نماید. نخست از آن جهت که این راه دریایی تجاری از لحاظ جغرافیایی، تاریخی،سیاسی و اقتصادی و تحولات تجاری دارای جایگاه و اهمیت ویژه ای بوده و نیازمند بررسی و پژوهش می باشد. دیگر از آن جهت که شناخت قسمتهایی از این راه تجاری یعنی شناخت بخشی از تاریخ خلیج فارس و دریای سرخ و شناخت خلیج فارس مقدمه ای است بر شناخت ایران و سرزمینهای پیرامون آن که از بخشهای مهم جهان اسلام بشمار می رفته، گواه این شناخت نیز محدود به ابعاد تاریخی و اقتصادی نشده و جنبه های دیگری را نیز شامل می شده است. وسعت و حجم زیاد مبادلات و مناسبات تجاری و تحولات سیاسی صورت گرفته در بنادر راه دریایی مذکور باعث رشد و ترقی بنادری همچون بصره، سیراف، هرموز، کیش و تیز و عدن و مراکز تجاری و بخشهای مرتبط با این راه در گستره جهان اسلام شده بود. جابه جایی کانونهای تجاری طی قرون سوم تا هفتم ه.ق در راه دریایی جنوبی متأثر از تحولات سیاسی و اقتصادی و از آن جمله رقابت سیاسی و نظامی خلفای عباسی و فاطمی برای تغییر مسیر راه دریایی به دریای سرخ، و ناامنی مناطق پس کرانه ای منتهی به بنادر و استفاده از حربه تجارت و بازرگانی برای رسیدن به مقاصد سیاسی حاکمان وقت و... باعث ظهور و رشد و ترقی و افول بنادر و مراکز تجاری واقع شده در مسیر این راه تجاریی دریایی شدند. در ادوار مختلف کانونهای جدید وارد عرصه تجارت شده اند و کانونهای قبلی را از اعتبار ساقط کرده اند، اما خلیج فارس و البته در درجه بعدی دریای سرخ بعنوان یک کل همیشه ثابت و با اهمیت باقی مانده اند، و البته تنها این بنادر و جزایر بودند که در گذر ایام نقش خویش را جابه جا کرده و هر کدام در مقطعی خوش درخشیده اند و در مقاطعی رو به افول نهاده اند. این صعود و سقوط بیشتر به حالات روانی حاکم بر این مناطق و گاهی نیز بر حالات فیزیکی این نواحی بر می گشته. از جمله بنادر که هر کدام نه چندان کوتاه در تجارت دریایی در خلیج فارس خوش در خشیده و برای مدتهای مدیدی نقل محافل تجاری و بازرگانی آن روزگاران بودند باید از بصره در منتهی الیه خلیج فارس و بعداً سیراف در ایالت فارس و در ادامه از کیش و هرموز و تیز و صحار و جده و عدن و... که بخاطر تحولات سیاسی و تجاری هر کدام مورد توجه قرار می گرفتند، مورد بررسی قرار داد. .

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فاطمیان از منظر مورخان شرق جهان اسلام با تأکید بر عراق از قرن چهارم تا هفتم هجری قمری

در تاریخ سده های میانه، سرزمین­های خلافت عباسی با جنبشی دینی، اجتماعی، فلسفی و سیاسی روبه رو شدند که از نظر قدرت سیاسی رقیب دستگاه خلافت بغداد گردید. اسماعیلیان؛ یعنی معتقدان به امامت اسماعیل بن جعفرu، پس از مبارزه ای طولانی در نقاط مختلف جهان اسلام، با تشکیل حکومت فاطمیان در شمال آفریقا به سلطه سیاسی دست یافتند و در سال 297 هجری به طور رسمی خلافت خود را آغاز کردند. این مقاله با تکیه بر درکی از...

متن کامل

بررسی مناسبات تجاری خلیج فارس و شرق افریقا (از صدر اسلام تا سقوط خلافت بنی عباس)

خلیج فارس به عنوان یک چهارراه ارتباطی در طول تاریخ نقش بسزایی در انتقال کالاهای تجاری و به تبع آن ارتباطات فرهنگی، تجاری و اقتصادی در میان ملل جهان را بر عهده داشته است. وجود این دریا، عامل مهمّی در رشد و ترقی تمدنهای پیرامون آن بوده است. ایرانیان از دیرباز مناسبات گسترده ای با سرزمینهای دور و نزدیک خود داشته و در این راستا فرهنگ و تمدن ایرانی، همچنین توان تجاری و نگرشهای دینی خود را تا دورترین ...

شکل‌گیری سیاست دریایی ایلخانان و پیامدهای آن بر تجارت بین‌المللی اواخر قرون وسطی

بررسی تاریخ ایران نشان می‌دهد که چگونگی دسترسی به دریا و اجرای حاکمیت بر آب‌های آزاد، همواره یکی از برنامه‌های مهم در سیاست خارجی دولت‌های حاکم بر این کشور بوده است. موقعیت جغرافیایی ایران و همجواری یا نزدیکی به دریا در شمال و جنوب، برای دوت‌های حاکم بر ایران این امکان را فراهم می‌کرد تا علاوه بر حفظ امنیت دفاعی خود، نقش فعالی در روند گسترش تجارت بین‌المللی ایفا کنند. دولت ایلخانان مغول در قرن...

متن کامل

ذهنیت‌های جغرافی‌نگاران مسلمان (از سده سوم تا هفتم) درباره شگفتی‌های جهان: محوطه باستانی اهرام مصر

در متون جغرافیایی سده‌های میانه داده‌های متنوع و تفسیرهای گوناگونی از موضوع شگفتی‌ها ارائه شده‌است که بیش از آن‌که گزارشی عینی و حاکی از حاق واقع باشد، نشان‌دهنده ذهنیت‌های رایج در سیاق اجتماعی و فرهنگی معاصر ماتنان است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که جغرافی‌نگاران مسلمان از سده سوم تا هفتم چه ذهنیاتی درباره اهرام و محوطه پیرامون آن ازجمله مجسمه ابوالهول داشته‌اند؟ آیا نمونه‌هایی از بررسی عل...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023